Al sinds 2017 woedt in de noordelijke Mozambikaanse provincie Cabo Delgado extreem geweld. De stad Mocimboa is na jaren van geweld en terreur een ware spookstad geworden. Maar stilaan keert de stabiliteit en het leven in de stad terug. Na meer dan twee jaar afwezigheid, keert Artsen Zonder Grenzen nu terug naar Mocimboa. Noodhulpcoördinator Luis Montiel startte er net onze eerste medische activiteiten op.
Mocímboa da Praia is een belangrijke kustplaats en hoofdstad in het noorden van Mozambique. Vóór het conflict was het een levendige plaats met ongeveer 120.000 mensen, die zich voornamelijk bezighielden met ambachtelijke en industriële visserij. De eerste aanvallen van het conflict in Cabo Delgado vonden hier plaats in 2017. De stad werd vervolgens zwaar getroffen door geweld en in 2020 overgenomen door leden van een gewapende groepering. In augustus heroverden de Mozambikaanse en Rwandese strijdkrachten de controle.
Vandaag wordt er in Mocímboa niet actief gevochten en zijn er al lange tijd geen incidenten meer geweest, hoewel de situatie in de aangrenzende districten onstabiel is. De stad is leeg en er wonen geen burgers. Regeringsambtenaren bezoeken het gebied regelmatig, de haven wordt weer actief en diensten zoals elektriciteit en water zijn hersteld. Maar er is geen handel en de straten zijn meestal leeg. Sommige tekenen van de verwoesting zijn nog zichtbaar.
Artsen Zonder Grenzen voerde in 2019 een medisch project uit in Mocímboa, tot maart 2020, toen we gedwongen werden onze teams te evacueren omdat de plaats onder vuur lag. Zelfs ons kantoor was gedeeltelijk afgebrand en bezet. Het was de eerste keer dat we er opnieuw naartoe gingen sinds deze gebeurtenissen. We hielden de situatie nauwlettend in het oog en overlegden met de verschillende belanghebbenden om te begrijpen wanneer de leden van de gemeenschap kunnen terugkeren.
Net als in andere delen van de provincie probeert Artsen Zonder Grenzen zich aan te passen aan de bewegingen van mensen die het conflict ontvluchten of die terugkeren naar hun geboortestreek na ontheemd te zijn geweest. We verlenen onpartijdige medische en humanitaire hulp waar dat het meest nodig is.
De civiele autoriteiten deelden ons mee dat tientallen personen die lange tijd in de wildernis doorbrachten door de veiligheidstroepen naar Mocímboa waren overgebracht. Dit gebeurde nadat zij door de gewapende groep waren vrijgelaten. Een deel van deze mensen werd naar Nanili gestuurd, een dorp in het district Mocímboa. Ons werd gevraagd een mobiele kliniek te openen om de achterblijvers in het dorp te helpen.
Op 2 april stuurden we een klein team naar Mocímboa voor een eendaags bezoek, waarbij wij 39 patiënten behandelden, hoofdzakelijk volwassen mannen, maar ook enkele adolescenten en kinderen.
We vonden geen kritieke medische problemen en moesten slechts één patiënt met hartproblemen doorverwijzen naar het plattelandsziekenhuis in Mueda.
De inwoners van de stad Mocímboa zijn nog steeds verspreid over verschillende delen van Cabo Delgado, met belangrijke gemeenschappen in de steden Palma, Montepuez, Mueda of in andere dorpen van het district, zoals Diaca of Nanili. De weg van Mocímboa in het noorden naar Palma is al begaanbaar, maar de weg naar het zuiden richting Macomia is nog steeds niet veilig. Door ons werk weten we dat veel ontheemden uit Mocímboa graag naar huis zouden willen terugkeren, maar voor hen is veiligheid van cruciaal belang en enig herstel van de economie is noodzakelijk.
We beslissen alleen over medische steun op basis van de mensen en hun behoeften. Zo voeren we al regelmatige medische activiteiten uit in sommige gebieden van het district Mocímboa en zullen de activiteiten in de hoofdstad van het district aanpassen naarmate de mensen terugkeren. Artsen Zonder Grenzen zal zich inzetten om gezondheidszorg te verlenen aan de leden van de gemeenschap door middel van mobiele klinieken en andere vormen van humanitaire bijstand waar nodig. We legden medische basiskits klaar en onze teams zullen zich voorbereiden om te reageren op de kritieke medische noden van de bevolking.
