Kameroen: 2 medewerkers van Artsen Zonder Grenzen 4 maanden vastgehouden
Een verpleegster en een ambulancechauffeur die voor Artsen zonder Grenzen werken, zitten al 4 maanden gevangen in de gevangenis van Buea in het zuidwesten van Kameroen. Een regio die geteisterd wordt door geweld tussen gewapende separatistische groepen en veiligheidstroepen van de regering. Artsen Zonder Grenzen schortte eind maart haar activiteiten op om zich te concentreren op de vrijlating van haar leden. In januari werden ook 2 andere personeelsleden van Artsen Zonder Grenzen gearresteerd.
Achtergrond van de arrestatie
Op 26 december 2021 werd een ambulance van Artsen Zonder Grenzen naar de Tinto-regio gestuurd om een man met schotwonden te verzorgen. Eens zijn situatie stabiel was, werd de 27-jarige man zonder papieren naar Kumba teruggebracht voor een overdracht naar het ziekenhuis van de stad.
Volgens de vastgestelde procedure deelde Artsen Zonder Grenzen deze verplaatsing aan de autoriteiten mee, met vermelding van de plaats van vertrek van de ziekenwagen, de bestemming, de gegevens van de patiënt en of hij al dan niet werd begeleid. Deze standaardprocedure voorkomt dat ambulances aan controleposten moeten blijven stilstaan, wat nadelig kan zijn voor de patiënten.
Een geformaliseerde procedure
Sindsdien heeft Artsen Zonder Grenzen probleemloos 132 ambulancetransporten van patiënten met diverse medische noden uitgevoerd. Noch Marguerite, verpleegster, noch Ashu, ambulancechauffeur, die op dat moment in het voertuig zaten, kenden de identiteit van de neergeschoten man: zij wisten alleen dat zijn toestand dringende medische hulp vereiste.
De ambulance vertrok rond 9 uur. Onderweg vulde Marguerite de overschrijvingsformulieren voor het ziekenhuis in Kumba in met vermelding van de door de patiënt opgegeven naam. Het voertuig van Artsen Zonder Grenzen werd bij de controlepost van Nguti tegengehouden en bevolen terug te keren. De 2 medewerkers van Artsen Zonder Grenzen werden teruggebracht naar Mamfe en daar enkele uren vastgehouden en ondervraagd. Ondertussen hielden ze de patiënt vast. Vervolgens plaatsten ze hem onder de hoede van de militaire autoriteiten en werd hij daar behandeld.
De volgende dag legden ze bij de gendarmerie (gewapende politiemacht) een verklaring af. Ze werden officieel beschuldigd van betrokkenheid in de smokkel van een terrorist, de vervalsing van transferdocumenten en het verschaffen van een valse identiteit aan de patiënt. Kortom, ze werden beschuldigd van samenzwering met de separatistische rebellen in de regio.
Toen de teams van Artsen Zonder Grenzen in Zuidwest-Kameroen op de hoogte werden gebracht van deze beschuldigingen en de opsluiting, dachten ze dat het om een misverstand ging dat snel zou worden uitgeklaard. Artsen Zonder Grenzen nam contact op met de autoriteiten om te bewijzen dat ze de overeengekomen administratieve procedure van A tot Z volgden. 4 maanden later heeft geen enkele verklaring van Artsen Zonder Grenzen, geen enkele uitleg van de juridische vertegenwoordigers van Marguerite en Ashu, noch hun eigen relaas van de gebeurtenissen geleid tot de vrijlating van onze collega’s.
Gevangengezet voor het doen van hun humanitaire werk
Artsen Zonder Grenzen herhaalde meermaals dat ze de administratieve procedures voor het transport van een patiënt zonder identiteitsbewijs, zoals overeengekomen met de autoriteiten, volgden. De behandeling en overbrenging van gewonde en zieke mensen is de basis van wat humanitaire organisaties doen in conflict- en geweldsituaties, ongeacht van welke partij de patiënt deel uitmaakt. Noodhulp bieden aan mensen in levensbedreigende situaties, wordt beschermd door de Kameroense wetgeving.
De contactnummers van Artsen Zonder zijn bekend in de regio en worden door de bevolking gebruikt in geval van nood. Dit stelt ons in staat te communiceren met alle bij het conflict betrokken partijen, de toegang tot de gemeenschappen en de veiligheid van onze teams te garanderen. Met deze verklaringen en toelichtingen verzocht Artsen Zonder Grenzen de Kameroense autoriteiten om haar medewerkers onmiddellijk vrij te laten.
De onschuld van Artsen zonder Grenzen
Op verzoek van het ministerie van Defensie publiceerde het Mandela International Center (een onafhankelijke Kameroense organisatie) een rapport, dat Marguerite, Ashu en Artsen Zonder Grenzen zelf van alle beschuldigingen zuivert. Het rapport eist de onmiddellijke vrijlating van de 2 collega’s. Ook Artsen Zonder Grenzen dringt hierop aan.
Op 19 en 20 januari 2022 werden er nog 2 medewerkers van Artsen Zonder Grenzen aangehouden, elk apart en in een andere situatie. Zij worden beschuldigd van samenzwering met de separatistische groepen. Net als bij Marguerite en Ashu is Artsen Zonder Grenzen overtuigd van de legitimiteit van de taken die ze voor de medische organisatie uitvoerden. In beide gevallen volgt Artsen Zonder Grenzen het wetgevingsproces van Kameroen op. Vanuit de overtuiging dat haar medewerkers hun humanitaire taken zoals het hoort neutraal, onafhankelijk en onpartijdig uitvoerden, eist Artsen Zonder Grenzen hun onmiddellijke vrijlating.
De organisatie bevindt zich nu in een onhoudbare positie: haar medische activiteiten zijn noodzakelijk, maar degenen die steun verlenen lopen het risico te worden vervolgd voor hun medische activiteiten. We hebben voorwaarden nodig die ons in staat stellen medische handelingen te verrichten. Momenteel bestaan deze omstandigheden niet meer, waardoor onze medische missie en ons personeel in gevaar komen.
