Difterie

Difterie is een besmettelijke en potentieel dodelijke bacteriële infectieziekte die voornamelijk tot uiting komt in de vorming van een dik, grijsachtig vlies achterin de keel of neus en gepaard gaat met keelpijn en koorts. Difteriepatiënten komen doorgaans in ademnood door een versperring van de luchtwegen door de pseudomembranen. De bacteriën blijven in deze zone van het lichaam, maar produceren een gifstof die zich via het bloed naar andere delen van het lichaam verspreidt en het zenuwstelsel en het hart aantast.

Difterie is in 40 % van de gevallen dodelijk. De ziekte kan via de lucht door besmette personen worden overgedragen aan anderen (door te hoesten, te niezen of te praten). Ook met een behandeling kan de herstelperiode lang zijn en is opvolging vereist.

Een vergeten ziekte

“Difterie is in de meeste landen uitgeroeid dankzij systematische vaccinatiecampagnes bij kinderen. De ziekte dreigt daardoor echter te worden verwaarloosd en vergeten”, stelt Marc Poncin, noodcoördinator voor Artsen Zonder Grenzen in Jemen. “Wereldwijd ging de daling van het aantal difteriegevallen bovendien gepaard met een afname van de kennis over de behandeling ervan. Daarom is het veel moeilijker voor medisch personeel om de patiënten snel en efficiënt op te sporen, in quarantaine te plaatsen en te behandelen.” Voor de behandeling van difterie moeten patiënten afgezonderd worden en antibiotica krijgen. De belangrijkste stap in de behandeling is echter de toediening van antitoxines die op verschillende plaatsen in de wereld helaas zeer beperkt beschikbaar zijn.

Behandeling en preventie

Difteriepatiënten moeten in quarantaine worden geplaatst en nauwgezet worden opgevolgd. Ze krijgen antibiotica toegediend om de bacteriën in de keel te doden. Een infuus met antitoxines neutraliseert dan weer de gifstoffen in het bloed om mogelijke complicaties te voorkomen. Hoe sneller met de behandeling wordt gestart, hoe groter de kans op genezing. In de herstelfase moeten de patiënten een volledige immunisatiecyclus doorlopen. De genezing van difterie garandeert immers geen automatische bescherming tegen de ziekte.

• Difterieantitoxines zijn van cruciaal belang om het aantal sterftes terug te schroeven en het risico te beperken op verdere complicaties door de ziekte, zoals myocarditis en neuropathieën.
• Een behandeling met antibiotica gedurende twee weken helpt om het risico op overdracht te beperken.

Het is bovendien van cruciaal belang dat de personen die rechtstreeks in contact komen met een difteriepatiënt een profylactische behandeling* krijgen, indien nodig aangevuld met het vaccin. Zo kan worden voorkomen dat ze de ziekte ontwikkelen en overdragen, en kan de epidemie een halt worden toegeroepen.

Vaccinatie is de beste preventie tegen difterie. Het vaccin staat dan ook in de meeste landen op de vaccinatieschema's. Om de tien jaar is een herhalingsvaccin vereist, maar sommige landen kunnen het zich niet veroorloven om de herhalingsdosis aan volwassenen toe te dienen. Daardoor neemt de immuniteit gestaag af, met een hoger risico op de ontwikkeling van difterie tot gevolg. Wie nooit tegen difterie werd ingeënt, loopt dus het grootste risico.

* medische middelen die worden aangewend om de ontwikkeling, verergering of verspreiding van ziekten te voorkomen.

De landen die vandaag getroffen zijn

Vandaag worden gevallen van difterie opgetekend in vier landen: Bangladesh, Jemen, Indonesië en Venezuela. Ondanks de grote vraag is de antitoxine beperkt beschikbaar. Zo zijn er wereldwijd een 3.000-tal flacons met antitoxines voorhanden, terwijl elke patiënt er gemiddeld 4 tot 5 nodig heeft.