Afghanistan: Mazar-i-Sharif: een jonge moeder verliest haar baby geen moment uit het oog

Dr. Mónica Costeira uit Portugal is kinderarts in het project van Artsen Zonder Grenzen in Mazar-i-Sharif in de provincie Balkh, Afghanistan. Ze startte haar opdracht in september 2023 en zal vier maanden aan het project werken.

Toen ik eind september Portugal verliet voor een opdracht als kinderarts bij het nieuwste project van Artsen Zonder Grenzen (AZG) in Afghanistan, maakte ik me zorgen over de omgeving. Ik vroeg me af hoe het leven was in dit bergachtige land in het hart van Azië. Toen ik eerder voor AZG in Zuid-Soedan en Jemen had gewerkt, was ik met eigen ogen getuige van de impact die de activiteiten van de AZG hebben. Toch wakkerden de verhalen en ervaringen die mij in Afghanistan te wachten stonden de passie in mijn hart weer aan en herinnerden mij aan de diepe vreugde en het doel dat ik als kinderarts bij Artsen Zonder Grenzen vond.

In het regionale ziekenhuis Mazar-i-Sharif in de provincie Balkh in het noorden van Afghanistan ben ik getuige van de ongelooflijke kracht en veerkracht van de gezinnen en kinderen die bij ons binnenkomen. Een inspirerend verhaal is het verhaal van de 22-jarige *Shekiba en haar dochter *Atoosa.

Shekiba, een trotse moeder, komt uit het district Chimtal, wat ongeveer een uur rijden is van Mazar-i-Sharif. Na een uitdagende reis kwam ze aan in de kraamkliniek van het Mazar-i-Sharif-ziekenhuis en beviel ze op slechts 28 weken, wat te vroeg is, van haar dochter Atoosa. De afdeling wordt beheerd door het Ministerie van Volksgezondheid. De komst van Atoosa die slechts 1,2 kilogram woog, markeerde het begin van een lange en zware strijd om te overleven. Omwille van haar zeer lage geboortegewicht en lichamelijke conditie werd ze doorverwezen voor opname op de Neonatale Intensive Care (NICU), die AZG in het ziekenhuis ondersteunt.

Premature pasgeborenen moeten lang in het ziekenhuis blijven, wat zeer ontwrichtend kan zijn voor hun families. In Mazar-i-Sharif, een regionaal ziekenhuis, ontvangen we premature en zieke pasgeborenen uit verschillende districten en steden in het noorden van Afghanistan. Veel moeders blijven wekenlang alleen met hun baby in het ziekenhuis, ver van hun familie en hun thuis. In het Mazar-i-Sharif Ziekenhuis nemen we pasgeborenen op die op de kraamafdeling van de instelling zijn bevallen, maar ook pasgeborenen die zijn doorverwezen vanuit andere gezondheidsinstellingen in de noordelijke provincies van Afghanistan.

Wat mij intrigeerde aan Shekiba, was dat zij een van de eersten was wiens baby we op de NICU hebben opgenomen, maar dat ze een lange tijd in het ziekenhuis hebben doorgebracht, waardoor we veel tijd hadden om een band op te bouwen. Twee maanden lang, elk moment dat ze wakker was, keek ze naar haar baby, waarbij ze soms moeite had met slapen. De pijn die je voelt wanneer je ziet dat je baby aan de beademing ligt en niet weet of ze het wel zal redden, kan iemand echt zwaar aantasten. Shekiba voelde zich soms neerslachtig en barstte in tranen uit. Maar op die momenten van wanhoop gaven andere moeders, de verpleegsters en artsen haar emotionele steun.

Met de hulp van een medisch vertaler die mij op het werk ondersteunt, probeerde ik tijdens mijn pauzes met haar te praten en haar beter te leren kennen. Ze vertelde me haar vreugde en worstelingen, en hoe het leven voor haar was toen ze opgroeide met negen broers en zussen in het huis in Chimtal. Het was ook hier dat ze haar man ontmoette en besloot een gezin te stichten. We vormden een band die sterker werd naarmate ze langer in het ziekenhuis bleef. Ze vroeg me hoe snel haar dochter uit de couveuse ontslagen zou worden. De couveuse werd al weken met een andere baby gedeeld, maar vaak genoeg had ik niet het nieuws dat ze wilde horen.

De NICU is een speciale ruimte ingericht met gespecialiseerde medische apparatuur en medisch personeel dat is opgeleid om zorg te verlenen aan zeer zieke en premature baby's die intensieve zorg nodig hebben. De zorg op de NICU is afgestemd op de unieke behoeften van pasgeborenen, vaak inclusief ondersteuning voor premature baby's, baby's met een laag geboortegewicht, perinatale problemen of aangeboren afwijkingen.

De NICU van het regionale ziekenhuis Mazar-i-Sharif die door Artsen Zonder Grenzen wordt ondersteund, heeft sinds de heropening van de deuren op 1 oktober van dit jaar (2023) na uitgebreide verbeteringen consequent meer patiënten gehad dan capaciteit. Tegenwoordig hebben we meer dan 60 kinderen op de NICU, terwijl we slechts ruimte hebben voor 27 kinderen. Hierdoor moesten veel baby's bedden delen. Dit is geen ideale situatie, maar wel een situatie waar we soms mee te maken krijgen in contexten waar de behoeften uitzonderlijk hoog zijn. In Mazar-i-Shariff nemen we elke maand ongeveer 540 baby's op de NICU op.

De dag dat ik Shekiba het nieuws vertelde dat haar baby stabiel genoeg was om van de NICU naar de prematuriteitsafdeling te worden overgebracht, kon ze haar vreugde niet verbergen. Dit was nadat ik een maand op de NICU had doorgebracht. Ze pakte haar telefoon om te bellen. De stem aan de andere lijn was die van haar man, vertelde de vertaler me. “We verlaten binnenkort het ziekenhuis!” kondigde Shekiba aan.
Ze vertelde me dat wanneer ze verdrietig wordt, ze haar baby vasthoudt en zich beter voelt. Ze put haar kracht uit de liefde die ze koestert voor haar dochter en de belofte van een toekomst vol dierbare momenten en dierbare herinneringen: “Ik kan niet wachten om haar haar te kammen, lange vlechten te maken, haar naar school te brengen en urenlang te praten. ”

Shekiba werd aantoonbaar sterker tijdens haar verblijf en nam de tijd om steun en troost te bieden aan andere moeders die met soortgelijke uitdagingen werden geconfronteerd als zij, waardoor ze hoop kregen.
Vandaag verlaat Shekiba het ziekenhuis om naar huis te gaan, nadat ze twee maanden binnen de vier muren van het ziekenhuis doorbracht. Baby Atoosa heeft belangrijke mijlpalen bereikt en wordt ontslagen, met een gewicht van 2,0 kilogram. We lieten wat tranen vallen. We sturen haar naar huis, in de hoop haar niet snel in het ziekenhuis te zien, afgezien van de routinematige babyklinieken.

Prematuriteit is een van de belangrijkste oorzaken van morbiditeit en mortaliteit bij pasgeborenen in Afghanistan, net als in andere lage-inkomenslanden. Ik word voortdurend herinnerd aan het cruciale belang van uitgebreide medische zorg voor premature pasgeborenen. Deze kwetsbare kinderen hebben nauwgezette aandacht en gespecialiseerde behandeling nodig, waardoor ons werk in Mazar-i-Sharif van essentieel belang is bij het redden van jonge levens.

Het werk dat we in dit ziekenhuis doen is niet alleen een plicht, het is gehuld in compassie en toewijding. Het is een toewijding om ieder kind de best mogelijke zorg te bieden, ongeacht achtergrond of omstandigheden.
Het is een voorrecht om getuige te zijn van de vastberadenheid van mensen om te groeien, ondanks de kansen die hen tegenstaan. De veerkracht van deze kinderen en hun families te midden van onrust is een bewijs van de onbreekbare menselijke geest.