Burkina Faso, het epicentrum van de vergeten Sahel-crisis.
Sinds januari 2020 wordt Burkina Faso geconfronteerd met de snelste ontheemdencrisis van alle Sahel-landen. Meer dan 1,9 miljoen mensen hebben hun huis moeten ontvluchten als gevolg van het conflict tussen gewapende rebellen en regeringstroepen, een conflict dat sinds 2015 niet meer is gestopt.
Deze verwaarloosde crisis gaat gepaard met steeds meer geweld, systematische moorden, ontvoeringen en plunderingen. Massale ontheemding, gebrek aan voedsel, water en onderdak en een aanhoudend klimaat van extreem geweld maken het voor patiënten zeer moeilijk om toegang te krijgen tot de essentiële gezondheidszorg. Het is niet alleen fysiek gevaarlijk om naar gezondheidsvoorzieningen in onveilige gebieden te reizen, veel van die die gezondheidsinstellingen functioneren ook niet meer. Het aantal gewelddadige aanvallen houdt gelijke tred met de toenemende algemene medische behoeften.
Veiligheidscrisis en bevolking in grote nood
Uit angst om onderweg te worden aangevallen verplaatsen de mensen zich niet meer. “In verschillende regio's van het land, waar de situatie aanzienlijk is verslechterd, zetten de teams van Artsen Zonder Grenzen vooruitgeschoven gezondheidsposten op waar de toegang tot zorg gratis is. We organiseren ook mobiele klinieken op de wegen die nog toegankelijk zijn en organiseren gemeenschapsactiviteiten om zo dicht mogelijk bij de bevolking te zijn, vooral aan de rand van de steden of op het platteland ver van de stadscentra”, legt Dr. Michel Madika uit, medisch coördinator van Artsen Zonder Grenzen in Burkina Faso.
Artsen Zonder Grenzen is momenteel actief in de regio's Oost, Sahel, Centrum-Noord en Boucle de Mouhoun in Burkina Faso. De activiteiten variëren van gedecentraliseerde gemeenschapsgezondheidszorg tot massale watervoorziening in droge streken, behandeling van ernstige acute ondervoeding, verlening van geestelijke gezondheidszorg en chirurgische ingrepen. Sinds het begin van het jaar voerde Artsen Zonder Grenzen meer dan 365.694 medische consulten en 30.439 prenatale consulten uit en werden er meer dan 311 chirurgische ingrepen uitgevoerd.
De humanitaire situatie wordt met de week zorgwekkender.
De stad Djibo wordt sinds midden februari 2022 belegerd, waardoor mensen, handelaars en humanitaire hulp vrijwel onmogelijk ter plaatse raken. De wegen zijn gevaarlijk en de humanitaire vluchten zijn onregelmatig of geannuleerd om veiligheidsredenen.
Hama Amadou was bijna een jaar lang projectcoördinator van Artsen Zonder Grenzen in Djibo, in het Sahel-gebied. Hij deelt zijn ervaring en zijn bezorgdheid over de huidige situatie: “In Djibo moesten we de verplaatsingen van onze teams onderbreken omdat de weg niet meer veilig was vanwege de veelvuldige controleposten door gewapende groepen, hinderlagen en zelfs geïmproviseerde explosieven. Sinds 4 jaar zien we een exponentiële groei van de medische en humanitaire behoeften. De toegang tot de gezondheidszorg werd voor de bevolking steeds ingewikkelder. In de Sahel-regio, waar Djibo gelegen is, is 65% van de gezondheidscentra gesloten. De voorzieningen die wel nog open zijn, werken op minimale capaciteit als gevolg van de onveiligheid en een nijpend gebrek aan personeel. Wat vandaag gebeurt en al maanden aan de gang is in Djibo, is een weerspiegeling van de situatie in het hele land. Een situatie waarin de burgerbevolking, de lokale en ontheemde gemeenschappen, als eersten de prijs van deze crisis betalen. Nu de wereld zijn aandacht richt op de oorlog in Oekraïne en andere humanitaire noodsituaties, mag de aanhoudende crisis in deze regio niet worden vergeten. We moeten blijven getuigen en humanitaire medische hulp blijven verlenen aan de slachtoffers. Voor hen zijn de aandacht, fondsen en programma’s van de internationale gemeenschap van vitaal belang.”
Burgers betalen de prijs van een 4 jaar durende crisis.
Dr. Madika dringt er daarom op aan dat door de crisis getroffen bevolkingsgroepen betere toegang krijgen tot de gezondheidszorg. “We hebben ook andere overheidspartners nodig om bij te dragen aan gratis gezondheidszorg voor iedereen. In de gebieden die het zwaarst door het conflict zijn getroffen, zijn de behoeften enorm, en niet alleen voor kinderen jonger dan 5 jaar of zwangere vrouwen.
De omvang van de crisis in Burkina Faso en de moeilijkheden die journalisten ondervinden om toegang te krijgen tot de getroffen gebieden beperkten de zichtbaarheid van de menselijke kant van deze crisis. We mogen niet vergeten dat deze situatie heel wat mensen treft, van verschillende achtergronden, etniciteiten en leeftijden. En dat terwijl Burkina Faso tot nu toe slechts 15% van de voor 2022 geplande financiering ontving.”
